ในขณะที่คุณแม่ตั้งครรภ์ควรตรวจลักษณะของเต้านมและหัวนมของตัวเอง เพื่อเช็กความผิดปกติของหัวนม เช่น หัวนมบอด หัวนมสั้น หัวนมแบนหรือบุ๋ม รวมถึงหัวนมใหญ่ ซึ่งสามารถแก้ไขได้ และยิ่งแก้ได้เร็วเท่าไร ลูกรักก็จะได้รับคุณค่าจากนมแม่ได้เร็วยิ่งขึ้น ระหว่างการฝากท้อง หากคุณแม่มีปัญหาเกี่ยวกับหัวนม ควรให้แพทย์ตรวจประเมินหัวนมด้วยเพื่อแก้ไขและดูแลตั้งแต่ก่อนคลอด ให้คุณแม่สามารถเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้อย่างไม่มีอุปสรรค
- หัวนมแบบไหนผิดปกติ
คุณแม่ควรตรวจสอบหัวนมตัวเองด้วยวิธีที่เรียกว่า Pinch Test คือการวางหัวแม่มือและนิ้วชี้ไว้ที่ฐานของหัวนมใกล้กับขอบลานนม แล้วกดนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้เข้าหากันเพื่อบีบหัวนมเบา ๆ
- หัวนมปกติ
หัวนมของคุณแม่จะยื่นออกมาจาก ลานนมปกติประมาณ 1 เซนติเมตร
- หัวนมสั้น
หัวนมจะอยู่กับที่หรือเคลื่อน เล็กน้อย พบได้ค่อนข้างมาก
- หัวนมบอด
หัวนมของคุณแม่จะหดตัวกลับ และจมลงไป พบได้น้อย
แก้ไขหัวนมสั้นด้วยตัวเอง ด้วยการนวดคลึงเต้านมได้ตั้งแต่ตั้งครรภ์ ดังนี้
1. จับด้านข้างของหัวนมตรงส่วนที่ติดกับลานนมด้วยนิ้วชี้และนิ้วหัวแม่มือ คลึงเบา ๆ ไปมา พร้อมกับจับหัวนมดึงยืดออกมาเล็กน้อยแล้วปล่อย ทำประมาณ 2-3 ครั้ง ครั้งละ 2-5 นาที
2. วางนิ้วหัวแม่มือทั้งสองข้างให้ชิดโคนหัวนม จากนั้นกดนิ้วและดึงแยกออกจากกันไปทางด้านข้างทั้งสองทาง ทำทั้งจากด้านข้าง ด้านบน และด้านล่างให้รอบบริเวณหัวนม
3. ปัจจุบันมีอุปกรณ์ช่วยดึงหัวนม (Nipple Puller) ขายกันอย่างแพร่หลาย แต่ไม่แนะนำให้คุณแม่ซื้อมาใช้เอง เพราะอาจทำให้หัวนมและลานนมแตกได้ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนว่ามีความจำเป็นต้องใช้หรือไม่
ข้อควรระวัง: ไม่ควรกระตุ้นด้วยการนวดเต้านมและหัวนมนานเกินกว่า 15 นาที และไม่แนะนำให้บีบหรือปั๊มน้ำนมเหลืองมาเก็บก่อนคลอด เพราะอาจทำให้มดลูกบีบตัวจนคลอดก่อนกำหนดและเป็นอันตรายได้